VAN – Diyarbakır’da 7 bin 900, Mardin’de 7 bin dekar olmak üzere toplam 14 bin 900 dekar tarım alanının küle döndüğü ve 15 kişinin öldüğü büyük yangının çıkış nedeniyle ilgili yürütülen soruşturma kapsamında, bilirkişi heyetinin incelemesi geçtiğimiz gün tamamlandı. Raporda, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (DEDAŞ) ihmalinin olduğu belirlendi.
Rapora göre, Köksalan Mahallesi’nden başlayan yangının, sigortalı ayırıcı elektrik direğinde, sigorta yerine iletken tel sarılmış olduğu tespit edildi. İletken telin koparak yerdeki otları tutuşturduğu ve şiddetli rüzgarın etkisi ile geniş bir alana yayıldığı bilgisi verildi. Bu trajik olay, gözleri bir kez daha özelleştirilen elektrik dağıtım şirketlerine çevirdi.
Konuyla ilgili görüştüğümüz Enerji Mühendisleri Odası (EMO) Van İl Temsilcisi Murat Aydıncıoğlu, önlemlerin yetersizliğine, yönetmeliklerin uygulanmadığına, yapılan yanlışlara ve potansiyel tehlikelere dikkat çekti.
‘BU DAĞITIM ŞİRKETLERİNE OLAĞANÜSTÜ YETKİLER VERİLDİ’
Yaşanan sorunların kaynağında özelleştirmelerin olduğunu ve elektik dağıtımı yapmakla mükellef olan şirketlere cezai müeyyidelerin uygulanamadığını belirten Aydıncıoğlu şöyle konuştu: “2010 ve 2013 yılları arasında yapılan özelleştirmelerin ardından bu dağıtım şirketlerine olağanüstü yetkiler verildi. Üst kurum olan TEDAŞ, bu şirketleri denetliyor. Ancak bu şirketler kusurlu bulunduğunda bile bir müeyyide uygulanmıyor. Ceza verilse bile, bu şirketler EPDK’ya savunma yaptıkları anda cezaları iptal ediliyor. Savunmada ne yazdıkları hiç önemli değil. Boş bir kağıt verseler bile cezadan kurtulmuş oluyorlar. TEDAŞ ile yapmış olduğumuz görüşmelerde de bize söylenen budur.”
EMO Diyarbakır Şubesi Van İl Temsilcisi Murat Aydıncıoğlu ‘20 YILDIR MÜHENDİSLİK GÖRMEMİŞ OKUL TRAFOLARI VAR’
Van, Bitlis, Muş ve Hakkari’de elektrik dağıtımını Van Gölü Elektrik Dağıtım A.Ş (VEDAŞ) sağlıyor. Aydıncıoğlu, Van’da yaşanabilecek potansiyel bir tehlikeye de dikkat çekti. Van’da birçok okul trafosunun 20 yılı aşkın süredir denetlenmediğini belirten Aydıncıoğlu, “Buralarda her an bir yangın çıkması muhtemel. Bunların denetlenip raporlanması lazım. Önceki dönem Van Valisi Mehmet Emin Bilmez’le bizatihi kendim görüştüm ve bu durumu anlattım. Okullarımızda 1500’ye yakın köşk trafonun, 1000’den fazla direk tipi trafonun olduğunu, bunların içinde en az 20 yıldır mühendislik görmemiş olan trafoların bulunduğunu ve tehlike arz ettiğini söyledim. Denetlenmesi gerektiğini, elden geçirilmesi gerektiğini belirttim. Ancak Vali Bey, bu işler için mühendise verilecek parayla 20 öğretmen daha işe alınabileceğini söyledi” diye konuştu.
‘ELEKTRİK KABLOLARI YER ALTINA ALINMALIDIR’
Devletin tüm kurumlarının yönetmeliği uygulaması ve uygulatması gerektiğine dikkat çeken Aydıncıoğlu, alınması gereken önlemleri ise şöyle sıraladı: “Bütün trafolarda, yüksek gerilim işletme mühendislerinin bulundurulması gerekiyor. Ayda bir kez bu yetkili mühendislerden rapor istenmesi gerekiyor. Topraklama ölçümü ve iç tesisat denetlemesi düzenli olarak yapılmalıdır. Elektrik direkleri kaldırılmalı ve kablolar artık yer altına alınmalıdır. Çünkü bu direklere yıldırım düşebiliyor, kablolar rüzgarda bir birine çarpabiliyor ve yangına sebebiyet verebiliyor.”
‘SAYAÇLAR GÜVENLİK SORUNLARINA YOL AÇIYOR’
Öte yandan, Van’da elektrik sayaçları 2020 yılından itibaren konut ve iş yerlerinden sökülüp direklere taşındı. Direklere çıkarılan sayaçların kabloları, birçok konut ve iş yerine pencereden ve balkonlardan sokuldu. Dört yılı aşkın süredir devam eden uygulama tüketici hakkı ihlalinin yanı sıra güvenlik sorunlarını da beraberinde getiriyor. Aydıncıoğlu, yapılan uygulamayla tüketiciye ‘hırsız’ muamelesi yapıldığını ve uygulamanın ilerde birçok tehlikeye yol açabileceğini vurguladı.
